Ảnh minh họa.
Đái tháo đường thai kỳ - vấn đề mới nổi
TS.BS Phạm Thúy Hường- Trưởng khoa Điều trị theo yêu cầu, Bệnh viện (BV) Nội tiết Trung ương cho biết, đái tháo đường là hiện tượng tăng glucoroit mãn tính do khiếm khuyết về tiết hoặc tác động insulin, hoặc cả hai yếu tố trên. Bệnh đái tháo đường có hội chứng 4 nhiều: Tiểu nhiều, ăn nhiều, uống nước nhiều, gầy sút cân. Tuy nhiên khi có hội chứng 4 nhiều, bệnh đã ở giai đoạn muộn. Ngày nay phát hiện sớm bệnh đái tháo đường cách dễ nhất là khám sức khỏe định kỳ thử đường máu. Điều trị đái tháo đường không chỉ bằng thuốc mà quan trọng là có sự tư vấn của bác sĩ về chế độ ăn và luyện tập. Đặc biệt, người bệnh phải đi khám định kỳ và điều trị theo đúng chỉ định của thầy thuốc.
TS.BS Nguyễn Quang Bảy- Trưởng Khoa Nội tiết, BV Bạch Mai cho biết: Theo một số điều tra tại các BV lớn, khoảng 6-9% những phụ nữ mang thai ở Việt Nam bị đái tháo đường thai kỳ, đó là những người được phát hiện đái tháo đường lần đầu tiên trong khi mang thai. Còn những người đã bị đái tháo đường từ trước khi có thai thì không gọi là đái tháo đường thai kỳ mà gọi là đái tháo đường ở phụ nữ có thai. Thông thường 90% trường hợp đái tháo đường thai kỳ sẽ hết sau khi sinh nhưng về lâu dài những người đó sẽ có nguy cơ đái tháo đường typ 2 cao hơn người bình thường. Đái tháo đường thai kỳ thường xuất hiện từ tuần 24-28 của thai kỳ.
Để sàng lọc đái tháo đường thai kỳ, người ta sẽ phân tầng nguy cơ. Những phụ nữ có nguy cơ cao như đã bị đái tháo đường thai kỳ, tiền sử đẻ con to (> 4.000g), gia đình có người bị đái tháo đường, thừa cân béo phì, tuổi trên 35… thì phải sàng lọc ngay lần khám thai đầu tiên. Những người nguy cơ trung bình thì sàng lọc ở tuần 24-28. Những người nguy cơ thấp nên thì không cần sàng lọc.
TS.BS Nguyễn Quang Bảy chia sẻ, tại Khoa Nội tiết đái tháo đường -BV Bạch Mai luôn có khoảng 10% bệnh nhân nội trú mắc đái tháo đường thai kỳ, và mỗi ngày phòng khám của khoa có 15 – 20 bệnh nhân đái tháo đường thai kỳ đến khám. Nguy cơ của đái tháo đường thai kỳ cũng có thể gây ra một số biến chứng như dị tật cho thai đặc biệt là dị tật về tim mạch, thần kinh, thai to… Đối với mẹ sẽ là các nguy cơ đa ối, đái tháo đường về sau.
Bệnh nhân ngày càng trẻ hóa
TS.BS Nguyễn Quang Bảy cho biết, trẻ hóa đái tháo đường cũng là vấn đề đáng lo ngại do thời gian gần đây tỷ lệ trẻ béo phì gia tăng. Có cháu 14, 15 tuổi đã mắc đái tháo đường và thường là những đứa trẻ béo phì, gáy và nách thường có gai đen (có đám da sần và chuyển màu). Việc điều trị nhóm này khó khăn hơn vì các thuốc uống hạ đường huyết thường ít được nghiên cứu ở trẻ em, và trẻ thường tuân thủ điều trị kém, duy trì chế độ ăn uống, sinh hoạt không thể giống như người lớn. Có bệnh nhân 16 tuổi, bị đái tháo đường cao 1m83, nặng 88 kg, vào viện vì đường máu quá cao. Sau khi điều trị, cân nặng vẫn tăng do chế độ ăn không đảm bảo, đi học thường xuyên ăn thêm.
Các nghiên cứu gần đây cũng cho thấy đái tháo đường ở người trẻ thì biến chứng sẽ tiến triển nặng hơn, thời gian dẫn đến biến chứng sớm hơn và tỷ lệ có biến chứng nhiều hơn so với đái tháo đường ở người lớn tuổi. Do đó, để phòng tránh đái tháo đường cho con trẻ, bố mẹ cần kiểm soát chế độ ăn và cân nặng cho trẻ. Liên đoàn Đái tháo đường thế giới cho biết 50% bệnh nhân đái tháo đường, và 90% bệnh nhân đái tháo đường typ 2 là có thể phòng ngừa được bằng thay đổi lối sống, tăng cường vận động, kiểm soát cân nặng và chế độ ăn.
Liên đoàn Đái tháo đường thế giới (IDF) cho biết, cứ mỗi giờ có thêm hơn 1.000 bệnh nhân đái tháo đường mắc mới, và cứ mỗi 8 giây có 1 người chết do đái tháo đường. Hiện nay trên toàn thế giới, có hơn 425 triệu người đang sống chung với bệnh đái tháo đường. Chi phí y tế điều trị đáo tháo đường đang trở thành gánh nặng không chỉ cho bệnh nhân, cho gia đình mà còn cho toàn xã hội. “Đái tháo đường”– mối bận tâm của mọi gia đình” – là chủ đề của Ngày toàn thế giới phòng chống bệnh đái tháo đường năm nay (14/11).
