Viêm xoang do vi khuẩn cần chẩn đoán chính xác và điều trị bằng thuốc kháng sinh để ngăn ngừa các biến chứng. Tuy nhiên phần lớn các bệnh viêm xoang là do virus, thuốc kháng sinh không hiệu quả.
1. Viêm xoang là gì?
Viêm xoang là tình trạng viêm niêm mạc lót các xoang (xoang hàm trên, xoang trán và xoang sàng).
Viêm xoang có thể cấp tính khi thời gian tiến triển dưới 3 tuần; bán cấp tính, khi các triệu chứng kéo dài từ 3 tuần đến 3 tháng; và mãn tính, khi thời gian của bệnh hơn 3 tháng.
Ở dạng cấp tính của viêm xoang, có thể gây đau, nghẹt mũi, chảy nước mũi (chảy nhiều chất nhầy ở mũi), giảm khứu giác và ho. Sốt, khó thở, mệt mỏi và đau răng cũng có thể xảy ra.
Trong viêm xoang mạn tính có thể: Đau, nghẹt mũi, nước mũi đặc quánh, chảy dịch sau và có mủ trong hốc mũi, sốt, nhức đầu, khó thở và mệt mỏi...
Viêm xoang là tình trạng viêm niêm mạc lót các xoang.
Dùng thuốc kháng sinh khi không cần thiết khi bị viêm xoang không những không hiệu quả mà còn có thể gây hại cho bệnh nhân.
2. Vì sao không nên tùy tiện sử dụng kháng sinh chữa viêm xoang?
Phần lớn các bệnh nhiễm trùng xoang là do virus, nên thuốc kháng sinh không chữa khỏi các bệnh do virus gây ra.
Để phân biệt nhiễm trùng xoang do vi khuẩn với nhiễm trùng do virus hoặc các yếu tố góp phần khác, bác sĩ sẽ quan sát các triệu chứng và có thể tiến hành các xét nghiệm như chụp CT hoặc nuôi cấy vi khuẩn.
Thuốc kháng sinh chỉ có hiệu quả đối với các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn, và ngay cả trong trường hợp liên quan đến vi khuẩn, cơ thể thường có thể tự chữa khỏi các bệnh nhiễm trùng nhẹ hoặc trung bình trong vòng vài ngày.
3. Nguy cơ dùng thuốc kháng sinh không cần thiết
Dùng thuốc kháng sinh chữa viêm xoang khi không cần thiết không những không hiệu quả mà còn có thể gây hại cho bệnh nhân.
Rủi ro khi dùng thuốc kháng sinh khi không cần thiết bao gồm:
Tăng khả năng bị nhiễm trùng kháng thuốc kháng sinh sau này
Tiêu diệt vi khuẩn dạ dày khỏe mạnh, có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn có hại phát triển
Các tác dụng phụ có thể xảy ra, như đau bụng, phát ban hoặc chóng mặt
Dị ứng
Theo các nghiên cứu được thực hiện bởi Học viện Dị ứng, Hen suyễn và Miễn dịch học Hoa Kỳ, 60-70% bệnh nhân viêm xoang hồi phục hoàn toàn mà không cần dùng đến kháng sinh.
Việc lạm dụng kháng sinh để điều trị viêm xoang, cũng như các bệnh lý khác, có thể dẫn đến tình trạng kháng kháng sinh, một trạng thái mà vi khuẩn thay đổi theo thời gian để phản ứng với điều trị kháng sinh, do đó làm cho thuốc kháng sinh kém hiệu quả hơn.
Hiện kháng kháng sinh đã trở thành một mối quan tâm lớn về chăm sóc sức khỏe trong những năm gần đây. Lạm dụng kháng sinh là nguyên nhân cơ bản dẫn đến vi khuẩn kháng thuốc. Nhiễm trùng vốn đã từng dễ dàng điều trị bằng thuốc kháng sinh ngày càng trở nên khó chữa hơn do tình trạng kháng thuốc kháng sinh.
Thuốc kháng sinh không hiệu quả có thể dẫn đến:
Nhiễm trùng kéo dài hơn
Bệnh nặng hơn
Sử dụng các loại thuốc đắt hơn và mạnh hơn
4. Viêm xoang khi nào sử dụng thuốc kháng sinh?
Nếu viêm xoang là do nhiễm vi khuẩn, có thể cần dùng thuốc kháng sinh để điều trị. Thông thường, thuốc kháng sinh được kê đơn khi:
- Các triệu chứng nhiễm trùng xoang kéo dài hơn 1 tuần
- Các triệu chứng xấu đi
- Các triệu chứng viêm xoang nghiêm trọng (sốt cao, nhiễm trùng da hoặc phát ban, đau quanh mắt hoặc mũi).
Việc lạm dụng kháng sinh để điều trị viêm xoang, cũng như các bệnh lý khác, có thể dẫn đến tình trạng kháng kháng sinh.
Các bác sĩ thường khuyến nghị điều trị bằng amoxicillin hoặc amoxicillin-clavulanate nếu một người bị viêm xoang do vi khuẩn.
Tuy nhiên, amoxicillin đã trở nên kém hiệu quả hơn ở vì tình trạng kháng thuốc kháng sinh. Trong những trường hợp này, bác sĩ có thể đề nghị chuyển sang một loại kháng sinh khác nếu các triệu chứng không được cải thiện sau vài ngày. Các lựa chọn thay thế bao gồm:
Doxycycline
Fluoroquinolon
Cefixime với clindamycin
5. Cách điều trị viêm xoang không cần dùng thuốc kháng sinh
Mặc dù nhiễm trùng xoang do virus, dị ứng hoặc các yếu tố không phải do vi khuẩn khác có thể không cần dùng kháng sinh, nhưng chúng vẫn gây ra các triệu chứng khiến người bệnh cảm thấy khó chịu, mệt mỏi.
Để giảm bớt các triệu chứng viêm xoang cách điều trị tốt nhất, bao gồm:
- Uống nhiều nước (nước ấm sẽ giúp làm lỏng chất nhầy);
- Nghỉ ngơi, đặc biệt là trong vài ngày đầu, để giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng;
- Làm ẩm không khí bằng máy phun sương;
- Nâng cao đầu khi ngủ để giảm chảy nước mũi sau;
- Tắm với nước ấm vì hơi nước có thể làm dịu cơn đau họng và làm lỏng chất nhầy;
- Súc miệng bằng nước muối ấm để giảm đau họng;
- Sử dụng nước muối sinh lý xịt mũi hoặc bộ dụng cụ rửa mũi để giảm nghẹt mũi;
- Sử dụng các phương pháp điều trị không kê đơn, theo khuyến nghị của bác sĩ.
Các lựa chọn điều trị bao gồm:
Thuốc thông mũi
Thuốc kháng histamine
Thuốc xịt mũi corticosteroid
Thuốc giảm đau
Nguồn: suckhoedoisong.vn
